Van onderdrukking naar verantwoordelijkheid

In onze westerse wereld roept het woord ‘macht’ vaak ongemak op.We denken aan hiërarchie, dominantie, misbruik. Aan systemen waarin de één beslist over de ander. Waar ‘meer’ gelijkstaat aan ‘beter’, en waar wie zacht is, al snel onder de voet wordt gelopen.

Maar binnen een sjamanistische visie krijgt macht een heel andere betekenis.Geen macht over iets of iemand, maar macht van binnenuit.

Sjamanisme nodigt ons uit om te kijken naar macht als een natuurlijke stroom.Zoals de rivier krachtig is – zonder ooit te forceren.Zoals een boom stevig staat – zonder zichzelf op te blazen.Macht is dan niet iets dat je pakt of krijgt, maar iets dat je belichaamt.Een verantwoordelijkheid die groeit uit verbinding: met jezelf, met de aarde, met het grotere geheel.

Machtsverhoudingen: zichtbaar en onzichtbaar

In elk systeem, of het nu een gezin is, een team, een samenleving of een kudde paarden, bestaan er machtsverhoudingen. Soms zijn die helder en ondersteunend. Soms zijn ze scheef gegroeid, onuitgesproken, of zelfs giftig.

Een sjamanistische blik kijkt voorbij de uiterlijke rollen en structuren.Ze vraagt: Wie draagt hier werkelijk verantwoordelijkheid? Wie draagt kracht? Wie draagt wrok? Waar wordt macht ingehouden, misbruikt, of afgestaan?

Machtsmisbruik ontstaat vaak waar iemand zijn eigen pijn niet heeft aangekeken.Waar trauma, angst of schaamte zich vertaalt in controle.Daar ontstaat dan wat we kennen als ‘onderdrukking’.Maar ook het slachtoffer kan macht vasthouden — door te blijven hangen in afhankelijkheid, of door verantwoordelijkheid buiten zichzelf te leggen.

Macht als medicijn

In sjamanistische tradities wordt kracht vaak gezien als een vorm van medicijn.Elk wezen heeft zijn eigen kracht, zijn eigen trilling, zijn eigen taak in het geheel.De arend kijkt van boven, de slang beweegt dichtbij de aarde, de beer bewaakt de drempel, het paard draagt en verbindt.

Wanneer we onze eigen kracht erkennen, hoeven we die van een ander niet te onderdrukken.Dan hoeven we niet te vechten om ruimte, maar kunnen we elkaar versterken.Dan wordt macht een uitnodiging om in onze plek te gaan staan — met helderheid, met moed, en met nederigheid.

Terug naar evenwicht

Ceremonies, opstellingen en het werken met dieren zoals paarden helpen om machtsverhoudingen zichtbaar te maken. Niet om met de vinger te wijzen, maar om terug te keren naar evenwicht.Om te zien waar iemand nog te klein is gebleven, of net te groot is gaan staan.Om uit te nodigen tot herverdeling: van verantwoordelijkheid, van energie, van plek.

En bovenal: om te herinneren dat ware kracht niet komt uit macht over anderen,maar uit trouw zijn aan jezelf — én aan het grotere geheel.